Efekt brzasku – co powinien wiedzieć o nim cukrzyk?

Wysoki poziom cukru we krwi rano, zwany również efektem brzasku – jest zjawiskiem niebezpiecznym dla diabetyków. Czasem wystarczy wprowadzenie niewielkich zmian, by takiego stanu uniknąć. Zapoznaj się z naszym poradnikiem skierowanym do diabetyków i sprawdź, jak uniknąć efektu brzasku!

Efekt brzasku – co to takiego?

Efekt brzasku to nic innego, jak wzrost stężenia glukozy we krwi w godzinach porannych. Taki stan pojawia się regularnie. Między godziną 3 a 6 dochodzi do wyrzutu hormonów, które odpowiadają za pobudzenie i energię w ciągu dnia. U osób zdrowych występuje mechanizm kompensujący, który pozwala uniknąć znacznego wzrostu poziomu cukru we krwi. U diabetyków mechanizm ten jest jednak nieskuteczny. 

Efekt brzasku – objawy takiego stanu mogą być różne. Wysoki poziom glukozy we krwi często powoduje senność, uczucie zmęczenia i osłabienie organizmu. Po przebudzeniu, diabetyk może odczuwać również wzmożone pragnienie, głód i uczucie suchości w jamie ustnej. Objawy efektu brzasku są jednak kwestią w dużej mierze indywidualną.

Efekt brzasku a efekt Somogyi

Zjawisko Somogyi wynika z wysokiego stężenia insuliny w nocy, z kolei efekt brzasku – z niedostatku insuliny. Tych dwóch stanów nie należy więc mylić. Somogyi dotyczy najczęściej diabetyków w okresie dojrzewania, którzy nie dbają o syte i pełnowartościowe posiłki, a także zaniedbują przyjmowanie odpowiednich dawek insuliny. 

Zarówno efekt brzasku, jak i efekt Somogyi – powinny skłonić pacjenta do wizyty u diabetologa.

Czy można uniknąć efektu brzasku?

Efekt brzasku i cukrzyca wcale nie muszą iść w parze. Diabetyk może podjąć wiele działań w celu uniknięcia tego stanu. Najważniejsze jest:

• spożywanie na kolację większej ilości białka i mniejszej ilości węglowodanów,
• regularna aktywność fizyczna i dbałość o prawidłową masę ciała,
• spożywanie śniadania – pobudza on trzustkę do wydzielania insuliny,
• zmiana insuliny długodziałającej ludzkiej na długodziałający analog insuliny (wskazana jest jednak konsultacja z diabetologiem),
• zwiększenie dawki leków przeciwcukrowych, które są spożywane w porze wieczornej.

U kogo pojawia się efekt brzasku?

Efekt brzasku pojawia się zarówno u pacjentów z cukrzycą typu 1, jak i cukrzycą typu 2. Uznaje się jednak, że najczęściej dotyczy chorych na cukrzycę typu 1 oraz osób w okresie dojrzewania, a to ze względu na dużą aktywność hormonu wzrostu.

Bardzo często stan ten jest związany z zaniedbaniem ze strony pacjenta. Czynniki, które przyczyniają się do pojawienia się hiperglikemii porannej, to przede wszystkim:

• zbyt obfita kolacja lub kolacja zawierająca dużą zawartość węglowodanów, 
• zbyt mała ilość ruchu, 
• zbyt mała ilość snu, 
• podanie insuliny w miejscu zrostu, 
• podanie zbyt małej dawki insuliny, 
• infekcja, stan zapalny, a nawet przeziębienie, 
• zbyt duża ilość stresu.

Diagnostyka efektu brzasku – nocne pomiary

Efekt brzasku a cukier – jeśli po obudzeniu jego poziom jest wysoki, zaleca się dokonywać częstych pomiarów nocnych. Najlepsze godziny pomiarów w takiej sytuacji to północ, 3, 4, 5 w nocy oraz bezpośrednio po wstaniu – jeszcze przed pierwszym posiłkiem. Wyniki pomiarów należy przedstawić lekarzowi. Warto również wspomnieć, że dopuszczalny poziom glikemii porannej u diabetyków wynosi 110 mg/dl. Wartość ta jest nieco wyższa niż u osób zdrowych.

Jesteś diabetykiem i chcesz zakupić potrzebne artykuły? A może pragniesz dowiedzieć się więcej na temat cukrzycy, jej objawów i leczenia? Koniecznie odwiedź stronę https://diabetyk24.pl.